شیرین بیان

[ریمْ بَ] (اِ مرکب) ریشهء دوایی که به تازی اصل السوس گویند. (ناظم الاطباء). سوس. دارهرم. غلوخزیا. غلوقزیا. عودالسوس. قلوقیریزا. غلوقوریزا. موئینه. (یادداشت مؤلف). اسم ترکی سوس است. (تحفهء حکیم مؤمن). گیاهی است(1) علفی و پایا از تیرهء سبزی آساها(2) که به ارتفاع 50 سانتی متر تا یک متر می رسد. این گیاه بومی جنوب اروپا و شمال افریقا و نواحی معتدل آسیا می باشد (در اکثر نقاط ایران خصوصاً نواحی شرقی و شمال شرقی و همچنین آذربایجان بفراوانی می روید). برگهای آن مرکب و از 4 تا 7 زوج برگچه به اضافهء یک برگچهء انتهایی تشکیل یافته است. گلهایش مایل به آبی و میوه اش نیام و شامل 5 تا 6 دانهء مایل به قهوه یی است. ریشه و ساقهء زیرزمینی آن مصرف دارویی دارد. عصارهء شیرین بیان به مناسبت شیرینی طعم آن جهت مخفی کردن طعم ناپسند بعضی داروها نظیر کاسیا و گنه گنه مصرف می شود و بعلاوه چون موجب کم شدن انقباضات روده می گردد آنرا با مسهل های قوی مخلوط می کنند تا از پیچش جلوگیری شود. سوس. اصل السوس. عرقسوس. عرق السوس. شجره السوس. مهک.
توضیح: ریشهء شیرین بیان در بازار به نام آسه نیز عرضه میشود. (فرهنگ فارسی معین).
- ریشهء شیرین بیان؛ عرق سوس. عرق دارهرم. (یادداشت مؤلف).
- شیرین بیان چینی؛ گونه ای شیرین بیان که در نواحی شمالی چین و همچنین شمال شرقی ایران (نواحی خراسان) و افغانستان بفراوانی می روید و طعم ریشهء آن از دیگر انواع شیرین تر است. شیرین بیان خطایی. سوس چینی. سوس شوکی. (فرهنگ فارسی معین).
- شیرین بیان صحرایی؛ گونه ای گون که از ریشه و ساقهء زیرزمینی آن عصارهء شیرین مزه ای استخراج می کنند و همان مصارف دارویی شیرین بیان را دارد. (فرهنگ فارسی معین).
(1) - Reglisse.
(2) - Legumineuses.