سیر

راضی، خشنود) (از حاشیهء برهان قاطع چ معین) نقیض گرسنه (برهان) مقابل گرسنه ) « سر » 1)، زباکی )« سر » (ص) پهلوی (آنندراج) : بساکسا که بره است و فرخشه بر خوانش و بس کسا که جوین نان همی نیابد سیر رودکی یکی صمصام فرعون کش عدوخواری چو اژدرها که هرگز سیر نبود وی ز مغز و از دل اعدا دقیقی نه پیل و نه تخت و نه بار و بنه بنانی تو سیری و هم گرسنهفردوسی یک نیمهء گیتی ستد و سیر نباشد تا نیمهء دیگر گرد و دیر نباشدمنوچهری سیر خورده گرسنه را مست و دیوانه پندارد (تاریخ بیهقی) ای سیر ترا نان جوین خوش ننماید معشوق من است آنکه به نزدیک تو زشت است( 2) سعدی - امثال: سیر از گرسنه خبر ندارد و سواره از پیاده سیر را از گرسنه چه غم سیر مردن به که گرسنه زیستن سیری مهمان روسفیدی صاحبخانه است (|| اِ) وزنی است معین و آن در خراسان پانزده مثقال است (برهان) اکنون در تهران شانزده مثقال است (حاشیه برهان قاطع « شوم » 3)، هزوارش )« سیقر » چ معین) وزنه ای معادل 16 مثقال است که چهل یک من تبریز میباشد (ناظم الاطباء ||) پهلوی 5) گیاهی است از نوع سوسنها و دارای چندین جنس مختلف است و بعضی از آنها را )« آلیوم ||» شون( 4) رجوع شود به توما برای استفاده از پیاز یا برگ میکارند، مانند سیر معمولی( 6) ژکه گلهای آن چتری است و سوخ آن قطعات جداگانه بر روی یک 282 از حاشیهء برهان قاطع چ معین) مشهور است که - طبق قرار دارد و پیاز و موسیر هم از انواع آن است (گل گلاب صص 281 برادر پیاز باشد و به عربی ثوم خوانند (برهان) (آنندراج) فوم (ترجمان القرآن) : این جهان را فریب بسیار است بفروشد به نرخ سوسن سیرناصرخسرو مدعی بسیار داری اندرین صنعت و لیک زیرکان دانند سیر از سوسن و خار از سمن سنایی هست مهر زمانه با کینه سیر دارد میان لوزینهسنایی از تو تا جمله نور دین لقبان فرق دان چون میان لاله ز سیر( 7)سوزنی هستم ز شر چو نار ز دانه به تیر مه وز خیزپچ میانه چو اندر بهار سیرسوزنی که بود با تو همه پوست در وفا چو پیاز که روزگار به لوزینه درندادش سیرانوری بچنین جهل علم دین بشناس که شناسند نافه مشک بسیرخاقانی بنده با افکندگی مشاطه جاه شه است سیر با آن گندگی هم ناقد مشک ختاست خاقانی (دیوان چ سجادی ص 87 ) در سیر نشان سوسنی هست ریحان نشود ولیک در دستنظامی بوی عبیر از گند سیر فروماند (گلستان چ یوسفی ص 179 ) - امثال: از سیر تا پیاز برای کسی گفتن سیر در لوزینه داشتن مثل سیر و سرکه دل جوشیدن؛ بی تاب شدنناراحت بودن مشک را با سیر آزمایند || گیاهی است که پیوسته در آبهای ایستاده روید و خوردنش حیض را بگشاید و بول را براند و آنرا به عربی قره العین و کرفس العاء خوانند (برهان (||) ص) مستغنی بی نیاز بی زار (آنندراج ||) پررنگ: سیاه سیر سبز سیر زرد سیر سرخ سیر : طالعم شیر است نقش شیر زن جهد کن رنگ کبودی سیر زنمولوی (|| پسوند) پسوندی که دلالت بر مکان کند: گرمسیر؛ جای گرم سردسیر؛ جای سرد :هوای آن ن ل: معشوق من آن است که به - (ser (2 - ( سردسیر است بغایت چنانکه درخت و باغ نباشد (فارسنامهء ابن البلخی) ( 1 ن ل: لاله و تیر - (sighr (4) - shum, shv(a)n (5) - Allium (6) - Allium sativum (7 - ( نزدیک تو زشتست ( 3.