سبع

[سَ] (ع عدد، ص، اِ) هفت، و سبع نِسْوَهٍ یعنی هفت زن (منتهی الارب) هفت (ترجمان ترتیب عادل بن علی ص 56 ) (اقرب الموارد) مؤنث سبعه بر خلاف قیاس، گویند: سبعه رجال و سبع نساء (اقرب الموارد): طاف بالبیت سبعاً؛ هفت بار (از اقرب الموارد ||) جایی که در آنجا حشر واقع شود و از آن حدیث من لها یوم سبع، بضم با نیز روایت شده است (سَبُع)؛ یعنی کیست برای آنها در روز قیامت (منتهی الارب) موضعی که در آن حشر باشد (از اقرب الموارد) روز بیم و بسوی همین راجع است قول ذئب یوم لایکون لها راع غیر و ظاهر است که گرگ در روز قیامت راعی آنها نمیتواند شد و او را دمن لها عند الفتن حین تترک بلا راع نهبه للسباع فجعل السبع لها راعیاً اذ هو منفرد (منتهی الارب ||) روز عید جاهلیت است که در آن روز از همه پرداخته ببازی و لهو مشغول میشدند (منتهی الارب) -احدی من سبع؛ یعنی کار سخت و دشوار، تشبیهاً باحدی اللیالی السبعه التی ارسل فیها الربح عاد او یسبع سنی یوسف شده (منتهی الارب) به امر عظیم شدید گویند: احدی من سبع (از اقرب الموارد ||) و کلمهء سبعین در قول فرزدق : و کیف اخاف الناس و الله قابض علی الناس و السبعین فی راحه الید منظور هفت آسمان و هفت زمین است -هفت سبع؛ کنایه از سبع المثانی است : اگر خود هفت سبع از بر بخوانی چو آشفتی الف از با ندانیسعدی.