ساخته

[تَ / تِ] (ن مف) بناشده : چون مقیمان همه مشغول مقامند و لیک یک یک از ساختهء خویش همی بر گذرند ناصرخسرو|| مصنوع صنیع بعمل آمده ساخته شده :همه سپرغمهای آن از زر و سیم ساخته (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 43 ||) در تداول عامه یعنی کالائی که سفارش میشود که صنعتگر بسازد، بکار میرود || آماده (صحاح الفرس) (برهان) مستعد و « سفارشی » در مقابل آماده (غیاث) حاضر مهیا بسغده بسیجیده : اردشیر یک شب بخواب دید که فرشته ای از آسمان فرود آمدی و وی را گفتی خدای عزوجل ملک بتو خواهد دادن ساخته باش (تاریخ بلعمی) از پی خدمت شریف تو داد تا روم با تو ساخته بسفرفرخی گفت ساخته باشید که با بوسهل سوی ری بروید (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 401 ) یک شب پرده داری بیامد و مرا که عبدالغفارم بخواند و چون وی آمدی بخواندن من، مقرر گشتی که بمهمی مرا خوانده می آمد، ساخته برفتم (تاریخ بیهقی ص 130 ) مثالها رفت بخراسان بتعجیل ساخته شدن مردمانی که آرزومند خانهء خدای عزوجل بودند (تاریخ بیهقی) یک تن ساخته داری به که دو تن ناساخته (قابوسنامه) چون چاشت کند بخویشتن پیوست تو ساخته باش کار شامش را وان را که ازو همی طمع دارد گو ساخته باش انتقامش را ناصرخسرو (دیوان ص 22 ) خدای تعالی ترا عافیت داد و لیکن چون بلا اختیار کردی، ساخته باش (قصص الانبیاء جویری ص 153 ) گفت فردا علماء حاضر خواهند آمدن، باید که ساخته باشی مناظرهء ایشان را (فارسنامهء ابن البلخی چ اروپا ص 64 ) و تو ساخته باش با سپاه و چون خروش بوق شنیدی بیرون آی (مجمل التواریخ والقصص) سلجوقیان ناساخته بودند این قوم ناگاه بریشان زدند و بغارت مشغول شدند (راحه الصدور راوندی) مردمان را فرمود که ساخته شوید و ( بیرون روید (ترجمهء تاریخ اعثم کوفی ص 66 ) و جنگ آغاز نهادند و معاویه نیز ساخته شد (ترجمهء تاریخ اعثم کوفی ص 75 تا اگر ناگه از در درآید [ دشمن ] ناساخته نباشی (مجالس سعدی ||) شاک السلاح؛ با سلاح مکمل با تجهیزات کافی با برگ و ساز هر چه تمامتر با تمام سلاح و آلات حرب : ابوبکر مردمان مدینه را همی گفت ساخته باشید شما و با سلاح همی روید هر جا که روید که این عرب نباید که شبیخون کنند (تاریخ بلعمی) عبدالملک بن مهلب بمدد حجاج فرارسید با سپاهی ساخته، دیگر روز حرب اندر گرفتند (تاریخ بلعمی) چو آگاه شد اشکش آمد براه ابا لشکری ساخته پیش شاهفردوسی سپاهی ز استخر بی مر ببرد بشد ساخته تا کند رزم گردفردوسی احمد بن عبد العزیز با لشکری ساخته و انبوه بیامد (تاریخ سیستان ص 248 ) چون فرا رسید با سپاه ساخته، سپاه عمار ناساخته بودند (تاریخ سیستان) آخر قضا را طغرل با سواری هزار ساخته بدر شهرآمد (تاریخ سیستان) خبر آمد که داود بطالقان آمد با لشکر قوی و ساخته (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 579 ) و قومی را که کم سلاح تر بودند ساخته بداشت (تاریخ بیهقی ص 39 ||) آراسته (انجمن آرا) (آنندراج) : همیشه دشمن تو سوخته تو ساخته بزم ببزم ساخته رود آخته دو صد چرگر (از حاشیهء لغت فرس، نسخهء خطی نخجوانی ||) باندام بسامان فراهم راست شده روبراه سر و صورت گرفته مرتب و منظم : اهل یغسون یا سو مردمانی اند بیشتر با نعمت و کاری ساخته تر دارند (حدود العالم) شهنشاه را کارها ساخته ست وزین کار بیرنج پرداخته ستفردوسی گر چه شان کار همه ساخته از یکدگر است( 1) همگان کینه ور و خاشه بر یکدگرند ناصرخسرو من بیرون روم و کار شما را ساخته گردانم (کلیله و دمنه ||) مصمم جازم قاصد : که پرسد که این جنگجویان که اند وزین تاختن ساخته بر چه اندفردوسی گذارش پر از نره دیوان جنگ همه رزم را ساخته چون پلنگفردوسی همه ساخته کینه و جنگ را همه تیز کرده بخون چنگ رافردوسی || ترکیب شده تلفیق شده: گویند این نغمه ها از ساخته های فلان آهنگساز است || مزور قلب غیر اصل ساختگی : غز گفتا تو سزاوارتری ای عم بدین سنگ و آن سنگ ساخته به وی داد (مجمل التواریخ و القصص) - حدیثهای ساخته؛ احادیث موضوعه احادیث بربسته || موافق (برهان) سازوار سازگار مهربان متحد همساز هم آهنگ همدل همداستان : الیاس بن اسد همیشه مردمان را بر معدل بن الحصین شوریده گونه همی داشت و مردمان با الیاس ساخته تر بودند (تاریخ سیستان) همیشه با خوارج ساخته بود و او [ محمد بن الحصین ] را نیازردندی (تاریخ سیستان) نشنیدستی که خاک زر گردد از ساخته کدخدای و کدبانو ناصرخسرو شگفت نیست که از رای عدل گستر تو شوند ساخته چون دو برادر آتش و آب مسعودسعد با حاسد تو دولت چون آب و روغن است با ناصح تو ساخته چون زیر با بم است سوزنی || خوش مشرب سازگار با همه کس ملایم حلیم آرام : و مردی ساخته بود بی تعصب [ ابراهیم القوسی ] و بر خوارج و اهل سنت و تمیمی و بکری ساخته بود و طریق سلامت گرفته (تاریخ سیستان ص 191 ) مردی بود بسلامت با خوارج هیچ حرب نکردی و با هر کسی ساخته بود (تاریخ سیستان ص 190 ||) کنایه از مردم شیاد چاپلوس (برهان ||) نوازش یافته دلخوش دلگرم : ساخته و سوخته در راه تو ساخته من، سوخته بدخواه تو نظامی || ساز کوک کرده (انجمن آرا) (آنندراج) : به پردلی و به مردی همه نگه دارد نگاهداشتنی ساخته چو ساخته چنگ فرخی هر فاخته ای ساخته نائی دارد هر بلبلکی زیر و ستائی دارد منوچهری (دیوان ص 149 ) چون بربط نواخته و چنگ ساخته قمری و فاخته بخروشند بر چنار قطران (از انجمن آرا) - آراسته و ساخته؛ آماده معد با اسباب آراسته : هشت هزار مرد بودند از مهاجر و انصار همه آراسته و ساخته و با سلاح تمام (تاریخ بلعمی) و آنگاه درین حصن ترا حجرگکی داد آراسته و ساخته باندازه و در خور ناصرخسرو سپاهی داشتی آراسته و ساخته (نوروزنامه) آمده است و درست نمی نماید « یکدیگر » 1) - در دیوان چ تقوی ص 99 ).