زید
45 ه ق)، مکنی به ابوخارجه از بزرگان صحابه و کاتب وحی بود در مدینه متولد - [زَ] (اِخ) ابن ثابت بن الضحاک انصاری ( 11 شد و در مکه پرورش یافت در شش سالگی پدرش کشته شد در یازده سالگی با رسول اکرم مهاجرت کرد در امور دین علم آموخت در مدینه در امور قضائی و فتوی و قرائت و فرائض سرآمد بود و ابن عباس با وجود بزرگی قدر و وسعت دانش که داشت یک بار ابن عباس رکاب زید را « بنزد علم باید رفت، چه علم نزد کسی نمی آید » برای کسب علم به خانهء او می رفت و می گفت این چنین به ما امر شده است که با دانشمندان خود رفتار » : گرفت تا او سوار شود زید او را از این عمل بازداشت ابن عباس گفت و اوست که در عهد « این چنین به ما امر شده است که با آل بیت پیغمبرمان رفتار کنیم » : و زید دست او را بوسید و گفت « کنیم خلیفهء اول قرآن را جمع آوری کرد و چون درگذشت حسان بن ثابت او را مرثیه گفت و ابوهریره در مرگ او گفت: امروز حبر و دانشمند این امت درگذشت و امید است که خدا ابن عباس را جانشین او قرار دهد زید را در صحیحین 92 حدیث است (از اعلام 23 و امتاع و تاریخ گزیده و حبیب السیر و عقد الفرید و عیون الاخبار و فرهنگ فارسی - زرکلی) رجوع به الاصابه ج 3 صص 22 معین شود.