زلزل

[زَ زَ] (اِخ) مغنی ای بوده که در عودنوازی بدان مثل زنند (منتهی الارب) (آنندراج) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) یقال: اطرب من عود زلزل (اقرب الموارد) منصوربن جعفر موسیقی دان و عودنواز معروف معاصر هارون و مأمون است وی از ابراهیم موصلی (متوفی به سال 188 ه ق) تعلیم گرفت او در جایگاه انگشتان در عود و شاهرود تصرفاتی کرد و اسحاق بن ابراهیم موصلی نزد او موسیقی آموخت هارون بر او غضب کرد و قریب ده سال وی را از خود دور داشت شهرت او در تاریخ موسیقی به پرده ای است که به پرده های عود افزوده و در ساختن این ساز ابتکاراتی بعمل آورده است برخی او را از مردم کوفه دانسته و برخی دیگر او را از مردم ری دانند : یکی چون معبد مطرب، دوم چون زلزل رازی سیم چون ستی زرین چهارم چون علی مکی منوچهری صلصل به لحن زلزل وقت سپیده دم اشعار بونواس همی خواند و جریر منوچهری رجوع به ترکیب برکهء زلزل، فرهنگ فارسی معین، دایره المعارف فارسی، المنجد و معجم البلدان شود - برکهء زلزل؛ در بغداد، بین کرخ و سراه و باب المحول و سویقه ابی الورد آن قریه ای بوده که زلزل در آن برکه ای حفر کرد و آب آن را وقف مسلمین نمود (از معجم البلدان) به سوی او منسوب است حوض زلزل که در بغداد است (منتهی الارب) (آنندراج) رجوع به معجم البلدان، کتاب التاج، تعلیقات دیوان منوچهری چ دبیرسیاقی، عقد الفرید ج 7 ص 33 و 39 ، فهرست اعلام الشعر و الشعراء ابن قتیبه و اغانی ابوالفرج اصفهانی شود.