ابویزید

[اَ بو یَ] (اِخ) خداش بن بشربن خالد بصری التمیمی. ابن الحارث. معروف به بعیث بصری. او خطیبی بلیغ و شاعری نیکوشعر بود و میان او و جریر مهاجاتی است که نزدیک چهل سال بکشید و هیچ یک بر دیگری غالب نیامد و در عرب چه در جاهلیت و چه در اسلام مهاجاتی بدین گونه و با این طول مدت بی نظیر است. و از هجای ابویزید است جریر را:
اذا طلع العیوق اوّل کوکب
کفی اللؤم عند الناز حین جریر
الست کلیباً ثم امک کلبه
لها بین اطناب البیوت هریر
ولو عند غسان السلیطی عرست
رعا قرن منها و کأس عقیر
اتنسی نساء بالیمامه منکم
نکحن عبیداً ما لهنّ مهور.
و هم او راست در این معنی:
کلیب لئام الناس قد یعلمونها
و انت اذا عدّت کلیب لئیمها
اترجو کلیب ان یجی ء حدیثها
بخیر و قد اعیا کلیبا قدیمها.
و نیز در همین مقصود:
اذا ایسرت معزی عطیه و ارتعت
بلاغاً من الموت اجتواها جمیعها(1)
تعرّضت لی حتی صککتک صکه
علی الوجه یکبو للیدین امیمها
الیست کلیب الاَم الناس کلهم
و انت اذا عدّت کلیب لئیمها.
و هم در این باب:
اشارکتنی فی ثعلب قد اکلته
فلم یبق الاّ رأسه و اکارعه
فدونک خصییه و ما ضمت استه
فانک رمّام خبیث مراتعه.
و جریر در هجاء خداش گوید:
الم ترَ انّی قدرمیت ابن فرتنا
بصمّاء لایرجو الحیاه امیمها
له امّ سوء بئس ما قدمت له
اذا فرط الاحساب عد قدیمها.
و وفات بعیث به بصره در خلافت ولیدبن عبدالملک به سال 134 ه . ق. بود. (معجم الادباء ج4 ص173).
(1) - لعلّه: حمیمها.