رواق

[رِ / رُ] (ع اِ) خانه ای که به خرگاه ماند و یا سایبان (منتهی الارب) خانهء شبیه فسطاط( 1) (از اقرب الموارد) سقف مقدم خانه (مهذب الاسماء) (از معجم متن اللغه) سقفی که در مقدم خانه سازند و از این تقریر مستفاد می شود که همین است که به هندی آن را چهچه گویند (غیاث اللغات) ج، اَرْوِقه، روق، رواقات (اقرب الموارد ||) سقف (غیاث اللغات) (آنندراج) (فرهنگ نظام) : گردون بلند است رواقش به گه بزم دریای محیط است سرایش به گه بارفرخی از این رباط دودر چون ضرورت است رحیل رواق طاق معیشت چه سربلند و چه پست حافظ - بام ناگشاده رواق؛ کنایه از آسمان است : همیشه تا در موت و حیات نابسته ست بر اهل عالم از این بام ناگشاده رواق خاقانی - رواق بیستون؛ رجوع به رواق بیستون در جای خود شود - رواق چرخ؛ کنایه از سقف فلک سقف آسمان : رواق چرخ همه پر صدای روحانی است در آن صدا همه صیت وزیر عرش جناب خاقانی - رواق زبرجد؛ کنایه از سقف زبرجدرنگ و نیلگون آسمان است : بر این رواق زبرجد نوشته اند به زر که جز نکویی اهل کرم نخواهد ماندحافظ و رجوع به ترکیب رواق کبود شود - رواق سیمگون؛ رجوع به رواق سیمگون در جای خود شود - رواق فلک؛ رواق چرخ رجوع به ترکیب رواق چرخ شود : به صور نیمشبی درفکن رواق فلک به ناوک سحری برشکن مصاف فضا خاقانی - رواق کبود؛ کنایه از سقف نیلگون آسمان است رواق زبرجد رجوع به رواق زبرجد شود : چو هندوی شب زین رواق کبود رسن بست بر فرضهء هفت رودنظامی - رواق مسیح؛ رجوع به رواق مسیح در جای خود شود - رواق هفت فلک؛ سقف هفت آسمان رجوع به ترکیبهای رواق فلک و رواق چرخ شود : در طاق صفهء تو چو بستم نطاق خدمت جز در رواق هفت فلک منظری ندارم خاقانی - نُه رواق؛ نُه آسمان نُه فلک نُه چرخ : از پی پرواز مرغ دولت او بود و بس دانه ها کاین نه رواق باستان افشانده اند خاقانی مزن پنج نوبت در این چار طاق که بی ششدره نیست این نه رواقنظامی || پرده ای که از مقدم خانه از بالا تا زمین آویخته باشند (از اقرب الموارد) پرده ای که درکشیده باشند از سقف (آنندراج ||) سرای پرده به یک عمود (مهذب الاسماء) (فرهنگ نظام) خانه ای که بر یک ستون که در وسط آن برافرازند قائم باشد (از معجم متن اللغه) : در زد آمد شکرلبی دلبند باز کرد آن در رواق بلندنظامی آلتی کآن رواق را شایست ساختند آن چنان که می بایستنظامی || پیشخانه (منتهی الارب) (دهار) پیشگاه خانه (برهان قاطع) (آنندراج) (غیاث اللغات) : در خانه ها را سیه کرد پاک ز کاخ و رواقش برآورد خاکفردوسی ای خداوندی که نصرت گرد لشکرگاه تست چترت ایوان است و پیلت منظر و فحلت رواق منوچهری چون ابروی معشوقان با طاق و رواق است چون روی پریرویان با رنگ و نگار است منوچهری باغ ارم شراع تو باشد به روز خوان بیت الحرم رواق تو باشد به روز بار منوچهری اسبش تا کرانهء رواق که به ماتم به آنجا نشسته بودند بیاوردند و برنشست (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 346 ) امیر [ مسعود ] برخاست از رواق و در سرای شد (تاریخ بیهقی) یکی به تیم سپنجی همی نیابد راه ترا رواق ز نقش و نگار چون ارم است ناصرخسرو طاق و رواق ساز به دروازهء عدم باج و دواج نه به سراپردهء امانخاقانی رواقی جداگانه دید از عقیق ز بنیاد تا سر به گوهر غریقنظامی گرد بر گرد آن رواق بهشت سرخی لاله دید و سبزی کشتنظامی آفتاب از منظر افتد در رواق گر ترا بیند بدین خوش منظریسعدی - رواق منظر چشم؛ مردم (از آنندراج) مردمک دیده (ناظم الاطباء) : رواق منظر چشم من آشیانهء تست کرم نما و فرودآ که خانه خانهء تست حافظ || ایوانی که در مرتبهء دوم ساخته باشند (از برهان قاطع) ( ایوانی که در مرتبهء دوم عمارت ساخته باشند (آنندراج) (غیاث اللغات (||) اِخ) مدرس زنون قبرسی رجوع به رواقیان شود ( 1 - خیمه و خرگاه بزرگ (منتهی الارب).