ابومنصور

[اَ مَ] (اِخ) محمد انصاری. پدر شیخ الاسلام خواجه عبدالله انصاری مرید شریف حمزهء عقیلی و خدمت ابوالمظفر ترمذی کرده بود و وفات وی بشعبان 430 ه . ق. بود. رجوع به نفحات الانس چ هند ص 217 شود. و در نامهء دانشوران (ج4 ص88) آمده است: از بیانات اوست که از کتاب طریق السوک او نقل شده که میگوید: سه چیز چون در طبع مرد باشد از سه چیز ایمن نباشد نفاق از انقلاب حالت و دروغ از بدی عاقبت و حسد از کوتاهی عمر. چون پنج خصلت مرد را باشد از دنیا و آخرت محروم گردد؛ پسندیدن ظلم بر مردمان و نخوردن غم دوستان و محروم کردن نزدیکان و ترجیح دادن خردان را بر بزرگان و خضوع و افتادگی بنزد ظالمان. چون دو صفت در مرد باشد محرومی و مأیوسی لازمهء اوست اول جلب منفعت از برای خود دویم خواستن ضرر از برای برادر خود. چهار چیز بی چهار چیز در مرد نپاید و نماند: اول علمی که او را مایهء عزت غیر کنند، دویم مالی که بتبذیر و اسراف خرج نمایند، سیم شغلی که آنرا سبب انتظام امور ظالمی کنند، چهارم شأنی که آنرا مایهء ذلت عزیزان خواهند. از او پرسیدند که بدترین مردمان کیست گفت آنکس که به زبان و دلش با دوست موافق نباشد و عهود و مواثیق نگاه ندارد. مدفن او در بلخ در جنب قبر مرشد خود شریف حمزهء عقیلی است و مؤلف حبیب السیر (ج1 ص309) ابومنصور را از اولاد مت بن ابی ایوب انصاری صاحب اکل رسول صلوات الله علیه گفته است.