رب النوع

[رَبْ بُنْ نَ] (ع اِ مرکب)فرشته ای که حق تعالی برای پرورش و حفاظت هر نوع نباتات و حیوانات و جمادات مقرر فرموده چنانکه برای پرورش هر نوع، فرشته ای علیحده است (آنندراج) ج، ارباب انواع (یادداشت مرحوم دهخدا) در فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی آمده است: اشراقیان میگویند هر نوعی از افلاک و کواکب و بسایط عنصری و مرکبات و اشباح مجرد ربی و رب ارض « اردیبهشت » و رب آتش را « مرداد » دارند که عقل مدبر آن نوع است و اوست غاذی و منمی و مولد، و رب اشجار را مینامند ملاصدرا گوید: کلمهء رب النوع را حکمای قدیم مانند انباذقلس و هرمس و فیثاغورس بکار برده اند و رب « اسفندارمذ » را صنم هم نامیده شده است مؤلف پس از شرح عقاید سقراط و افلاطون و ابوعلی سینا و یونانیان قدیم گوید: ماحصل کلام آنکه فلاسفه هر یک با اختلاف خاصی که در تعبیرات خود دارند گفته اند که برای هر نوعی از انواع موجودات مادی جهان هستی فردی است عقلانی و نورانی و روحانی که حافظ نوع خود میباشد و در معرض تحولات و تغییرات و کون و فساد نیست و افراد مادی تابع و مقهور پرتوی از آنها میباشد و آنها را بنام ارباب انواع و غیره خوانده اند رجوع به فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی سجادی و فهرست حکمت اشراق و ایران باستان ص 2500 و 249 و 2679 و ربه النوع شود - رب النوع آتش؛ اردیبهشت رجوع به فرهنگ اصطلاحات فلسفی سجادی شود - رب النوع آفتاب؛ یونانیها آنرا آپولون مینامیدند و از روی افسانه ای، نسب سلوکوس اول را به این رب النوع میرسانیدند مرحوم پیرنیا گوید: آن تیوخوس، شبی در خواب دید که آپولون [ رب النوع آفتاب بعقیدهء یونانیها ] با زن او همبستر گردید و پس از اینکه نطفه بسته شد، او حلقه ای به زن داد که دارای نشان لنگر کشتی بود و به او گفت که این حلقه را بپسری که میبایست متولد شود بدهد این خواب را بمعجزه تصور کردند زیرا روز دیگر در بستر لائودیس حلقه ای با نشان مذکور یافتند و سلوکوس وقتی بدنیا آمد، بر رانش نیز چنین نشانی داشت، بعد وقتی که اسکندر به آسیا میرفت لائودیس حلقه را بپسرش داد و نژاد او را روشن ساخت، اعقاب او این نشان را در رانشان داشتند و آنرا علامت خانواده شان میدانستند (از ایران باستان ج 3 ص 2053 ) - رب النوع اشجار، رب النوع درخت؛ مرداد رجوع به مادهء رب النوع در فرهنگ اصطلاحات فلسفی سجادی شود - رب النوع زمین، رب طلسم ارض؛ حکمای فرس آن را بنام اسفندارمذ نامیده اند اسفند رجوع به فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی سجادی شود - رب النوع ماه؛ یکی از ارباب انواع یونانیان بود رجوع به رب النوع شود.