رامی

(اِخ) تبریزی مؤلف دانشمندان آذربایجان در بارهء وی گوید: مولانا شرف الدین حسن بن محمد رامی، از دانشمندان و سخنوران شیرین زبان آذربایجان و با سلمان ساوجی و خواجه عبدالقادر مراغه ای همزمان بود و آنگاه دو بیت ذیل را که بالبداهه در محفل طربی سروده نقل کرده است: آوازهء کاسهء تو این بنده شنید وز طبع لطیفش بنواها برسید این کاسهء دیده ای که بینندهء ماست تا کاسهء دیده است مثل تو ندید سپس می نویسد: وی صاحب نظم و نثر بوده و قصیده ای بلند در مدح فخرالدین محمد وزیر شروان سروده و چند بیت زیر از آن قصیده است: دم صبح اگر نفسی زند، ز دو زلف آن صنم خطا پس از آن دمی دگر ار زند، ز سواد او نبود خطا من از آن روم بهوای او، ز پی صبا چو غبار ره که غبار من نبرد کسی، بهوای او بجز از صبا وگر او نظر به سها کند، فلکی شود که ز بهر او نظر فلک همه آن بود، که نظر کند بفلک سها سپس این غزل را نقل کرده است: ندانم از چه سبب چشم یار، عین بلاست که زلف و خال خوشش دام و دانهء دل ماست دلم همیشه ز مهر دهان او تنگ است قدم ز ابروی پیوسته اش همیشه دوتاست شنیده ام که بسالی شبی بود یلدا شب مرا ز چه رو در مهی دو شب یلداست به پیش سنبل پرچین عنبرافشانی ز مشک اگر بوعدهء « شرف » سخنی گویم آن حدیث خطاست چو موی او شب عمرم بسر رسید هنوز سر از خیال سر زلف او پر از سوداست خوبان بباد نتوان رفت که هر نفس که زدی بی نگار باد هواست مؤلف مزبور رامی را در صنایع شعری، ماهر و استاد شمرده وگفته نیز « انیس عشاق » بنام سلطان اویس تألیف کرده است و « حدائق الحقایق » است: وی در مقابل حدائق السحر وطواط کتابی بعنوان یکی دیگر از تألیفات اوست که مجموعهء مترادفات جوارح و اعضاء و یا سفینهء اوصاف سراپای محبوبه هاست و بدین سبک و شیوه کتابی در زبان پارسی نوشته نشده و آن را در پاریس چاپ کرده اند وی در عهد شاه منصور ( 795 ه ق) آخرین پادشاه آل مظفر ملک الشعراء عراق بود و بسال 795 درگذشت (از دانشمندان آذربایجان ص 189 ) و رجوع به احوال و اشعار رودکی ج 3 حدائق » و « انیس عشاق » 1) و الذریعه ج 9 قسم دوم شود ( 1) - در قاموس الاعلام صاحب ) ص 1045 و قاموس الاعلام ترکی ج 3 را 831 ه ق « انیس عشاق » دو تن جداگانه نوشته شده ولی خود در آخر احتمال داده که یکی باشند و نیز تاریخ تألیف « الحقایق نوشته که با سال مرگ وی که تربیت 795 ه ق نوشته مباینت دارد.