دیالمه

[دَ لِ مَ] (اِخ) دیلمیان و رجوع به آل بویه شود - دیالمهء اصفهان و همدان؛ شاخه ای از سلسلهء آل بویه از شعبهء دیالمهء ری که در اصفهان و همدان از حدود سال 366 ه ق غالباً بطور مستقل و گاه در هر یک از دو ولایت بطور جداگانه حکومت کرده اند مؤسس واقعی این دولت رکن الدوله ابوعلی حسن دیلمی است ( 320 ه ق / 932 م) و بعد از او پسرش مؤیدالدوله منصور دیلمی 983 م) (فقط اصفهان) و بعد از او برادرش فخرالدوله ابوالحسن علی دیلمی ( 366 ه ق) بضمیمهء - 373 ه ق / 976 - 366) اصفهان در 373 ه ق 976 م) ولایت او را ضمیمهء قلمرو خویش کرد سپس بترتیب شمس الدوله ابوطاهر دیلمی (همدان فقط) 1023 م) (ابن کاکویه معزولش کرد) و - 414 ه ق / 1021 - 387 ه ق / 997 م و سماءالدوله ابوالحسن دیلمی (حدود 412 1029 م) در آنجا امارت داشته اند رجوع به - 420 ه ق / 997 - مجدالدوله ابوطالب رستم (محمود غزنوی خلعش کرد) ( 387 طبقات سلاطین اسلام تألیف لین پول و دائره المعارف اسلامی و رجوع به تاریخ مفصل ایران تألیف اقبال آشتیانی ص 164 به بعد 1055 م در بغداد فرمانروائی - 447 ه ق / 932 - شود - دیالمهء بغداد یا عراق؛ شعبه ای از سلسلهء آل بویه که از حدود 320 کرده اند و بعضی از امرای آنها بر اهواز و کرمان نیز استیلا داشته اند مؤسس امارت این شعبه از آل بویه معزالدولهء دیلمی بود و بعد از او بترتیب عزالدولهء دیلمی و عضدالدولهء دیلمی، صمصام الدولهء دیلمی، شرف الدولهء دیلمی، عماد الدولهء دیلمی، سلطان الدولهء دیلمی، مشرف الدولهء دیلمی، جلال الدولهء دیلمی، عمادالدولهء دیلمی و ملک رحیم در آنجا امارت کرده اند بعضی از امرای این شعبه از آل بویه عنوان شاهنشاه داشته اند و غالب آنها بر خلیفه و دستگاه خلافت مستولی بوده اند دولت این شعبه از آل بویه بدست سلاجقه منقرض گشت رجوع به طبقات سلاطین اسلام لین پول و دائره المعارف اسلامی شود - دیالمهء 420 ه ق بر ری و نواحی مجاور فرمانروایی کرده اند مؤسس این سلسله رکن - ری؛ شعبه ای از سلسلهء آل بویه که از 320 الدولهء دیلمی بود و بعد از او پسرش فخرالدولهءدیلمی و زن او سیده خاتون در واقع به نیابت از جانب پسرش، مجدالدولهء دیلمی در آن ولایت حکومت کرده اند دولت این شعبه از دیالمه در ری بدست غزنویان منقرض گشت و امارت شاخهء فرعی دیگری از آنها هم که در اصفهان و همدان بطور مستقل حکومت داشتند بدست بنی کاکویه برافتاد رجوع به دیالمهء اصفهان و همدان و تاریخ مفصل ایران مرحوم اقبال آشتیانی ص 164 به بعد شود - دیالمهء فارس؛ شعبه ای از سلسلهء آل بویه که از ( 320 تا حدود 447 ه ق / 932 تا 1055 م) در فارس فرمانروایی کرده اند و بعضی از امرای این شعبه بر بغداد و حوالی و برخی بر اهواز و کرمان نیز امارت و تسلط داشته اند مؤسس امارت این شعبه از آل بویه عمادالدوله ابوالحسن علی دیلمی ( 320 ه ق / 932 م) بود که بعد از او بترتیب عضدالدوله ابوشجاع خسرودیلمی ( 338 ه ق / 949 م) و شرف الدوله ابوالفوارس شیر ذیل دیلمی ( 372 ه ق / 982 م) صمصمام الدوله ابوکالیجار مرزبان دیلمی ( 379 ه ق / 989 م)، بهاءالدوله ابونصر فیروز دیلمی ( 388 ه ق / 998 م) و سلطان الدوله ابوشجاع دیلمی ( 403 ه ق / 1021 م) و عمادالدوله ابوکالیجار مرزبان دیلمی ( 415 ه ق / 1024 م) و ابونصر خسرو 1055 م) در آن ولایت و حوزه های متعلق بدان حکومت کرده اند دولت - 417 ه ق / 1048 - فیروز (ملک رحیم) ( 440 دیالمهء فارس بدست سلاحقه برافتاد رجوع به طبقات سلاطین لین پول و تاریخ مفصل ایران تألیف عباس اقبال آشتیانی ص 164 به 1056 م) - 448 ه ق / 1021 - بعد شود - دیالمهء کرمان؛ شاخه ای از سلسلهء آل بویه از شعبهء دیالمهء بغداد که از سال ( 403 در کرمان مستق فرمانروایی داشته اند این شاخه از دیالمه اخلاف بهاءالدولهء دیلمی ( 388 ه ق / 998 م) فرمانروای فارس و بغداد و اهواز بوده اند و از آنها سه تن در ولایت کرمان حکومت کرده اند که بترتیب عبارتند از: قوام الدوله ابوالفوارس دیلمی ( 403 ه 1056 م) - 448 ه ق / 1048 - ق / 1012 م) و عمادالدولهء دیلمی ( 419 ه ق - 1028 م) و فولادستون ابومنصور دیلمی ( 440 403 ه ق) در تحت حکم امرای - و دولت آنها به دست سلاجقه برافتاد ولایت کرمان از آغاز امارت مستقل قوام الدوله از ( 324 دیالمهء فارس و دیالمهء بغداد بود رجوع به طبقات سلاطین اسلام لین پول و دائره المعارف فارسی و تاریخ ایران عباس اقبال آشتیانی ص 164 به بعد شود.