درستی

[دُ رُ] (حامص) راستی (آنندراج) صدق صحت حقیقت واقع : درشت است پاسخ ولیکن درست درستی درشتی نماید نخستابوشکور که میراث بود از شه کیقباد درستی بدان بد کیان را نژادفردوسی تا نباشد به درستی چو یقین هیچ گمان تا نباشد بحقیقت چو عیان هیچ خبرفرخی نه پنهان بر درستیش آشکار است اثرهائی کز ایشان یادگار استنظامی هر آنکست که ببیند روا بود که بگوید که من بهشت بدیدم براستی و درستی سعدی || تصحیح (آنندراج) - بدرستی؛ یقیناً حتماً بیقین بیشک : گر باده از این خم بود و مطرب از این کوی ما توبه بخواهیم شکستن بدرستیسعدی - درستی خواستن؛ خبر صحیح طلبیدن : درستی خواست از پیران آن دیر که بودند آگه از چرخ کهن سیرنظامی - درستی دادن از چیزی؛ اطلاع صحیح دادن به صحت آگهی دادن مطلع کردن از روی حقیقت خبر راست و حقیقی دادن : تن شیرین گرفت از رنج سستی کزآن صورت ندادش کس درستینظامی حدیث چشمه و سر شستن ماه درستی داد قولش را بر شاهنظامی - درستی داشتن؛ صحیح بودن راست بودن : نیارد در قبولش عقل سستی که پیش عاقلان دارد درستینظامی - درستی گفتار؛ صدق سخن (یادداشت مرحوم دهخدا) - درستی یافتن؛ مطمئن شدن یقین کردن : یافت درستی که من توبه نخواهم شکست کرد چو صبح نخست روی نهان در نقاب خاقانی|| صحت تندرستی مقابل بیماری سالمی سلامت سلامت مزاج صحت تن اندمال التیام (یادداشت مرحوم دهخدا) : درستی و هم دردمندی بود گهی خوشی و گه نژندی بودفردوسی به عز اندر بماناد آن خداوند تنش را با درستی باد پیوند (ویس و رامین) سفر گر خوش نباشد با درستی بگو تا چون رود با درد و سستی (ویس و رامین) پس حاجت به آب بیشتر بود، که به دیگر چیزها، که نه به درستی از او بگزیرد و نه به بیماری (الابنیه عن حقائق الادویه) کند کوژ پشتت رخ سرخ زرد جوانیت پیری درستیت درداسدی گرش ابر تیره ز دیده به اشک بشوید درستی گِرَد بی پزشکاسدی الحبط؛ بماندن نشان ریش پس از درستی (تاج المصادر بیهقی) (از منتهی الارب ) - در درستی آمدن؛ روی به صحت نهادن رو به بهبود نهادن || صورت طبیعی و استواری یافتن : چونکه مالنده بدو گستاخ شد در درستی آمد و درواخ شد رودکی (از صحاح الفرس ||) پاکی و صاف بودن (هوا) سالم بودن: همدان شهری است که در عراق و خراسان متفقند که به درستی هوای آن شهر نیست (مجمل التواریخ والقصص) انصاف در آنست که در همدان اگر امن باشد هیچ شهری در اسلام مقابل آن نباشد از فراخی نعمت و درستی هوا و آب و غریب دوستی و درویش داری (مجمل التواریخ والقصص ||) امانت درستکاری صحت عمل عدم خیانت دیانت استواری (یادداشت مرحوم دهخدا)؛ اِجداد، جد؛ درستی در کار (منتهی الارب ) سداد، سدد؛ درستی و راستی در کردار و گفتار (منتهی الارب|| ) تمامیت تمامی سلامت ناشکستگی صحت کمال (یادداشت مرحوم دهخدا) جبر (منتهی الارب ) : درستی گرچه دارد کار و باری شکسته بسته نیز آید بکارینظامی عاشق آن شد که خستگی دارد بدرستی شکستگی داردنظامی || بی عیبی، چون: درستی وزن و سنگ؛ کم نبودن آن (یادداشت مرحوم دهخدا ||) حقیقت شایستگی لیاقت || انتظام ترتیب نظم || اصلاح || هیبت سنگینی وقار (ناظم الاطباء ||) نیکی در همه خلقها (یادداشت مرحوم دهخدا).