دربند

[دَ بَ] (اِخ) قصبه ای از بخش شمیران شهرستان تهران، واقع در 2هزارگزی شمال تجریش ناحیه ای است سردسیر با یکهزار تن سکنه و آب آن از رودخانهء پس قلعه است و دارای ادارات کلانتری و شهرداری است ساختمانهای بسیار عالی و ویلاهای زیبا در طول دره بنا شده که در تابستان اکثر ساختمانها اجاره داده میشود و ایام تعطیل عدهء زیادی از مردم تهران برای هواخوری به دربند میروند و مرتباً از تجریش ماشینهای سواری و اتوبوس ایاب و ذهاب میکنند (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 1) این آبادی اکنون دارای 1685 تن جمعیت (طبق سرشماری سال 1335 ) می باشد و جزء شهرستان شمیرانات استان مرکزی (تهران) و دو کیلومتری شمال تجریش است کاخ ییلاقی سعدآباد در مجاورت آن قرار دارد در دورهء رضاشاه، سیمای دربند بکلی تغییر کرد، خیابان آن آسفالت شد و یک مهمانخانهء بزرگ و شهرداری و چند ویلا و مرکز برق در آن تأسیس گردید متمکنین تهران نیز عمارات ییلاقی در آن ساختند پس از شهریور 1320 ه ش در منتهی الیه آن بتدریج بجای کلبه های روستائی قدیمی رستوران های تازه ساخته شد و دربند یکسره از صورت روستائی درآمد و این محل که سابقاً از ییلاقات تهران بود، از گردش گاههای تابستانی تهران گردید (از دایره المعارف فارسی).