دانشمند

[نِ مَ] (ص مرکب) عالم دانشی صاحب دانش (انجمن آرا) ساحر کرسی داناج دنوج شیخ دانش پژوه (لغت نامهء اسدی) بسیار دانا حر نحریر (نصاب) دانشور دانشگر دانشومند فاضل دانا حامل علم: حمله العلم فی الاسلام اکثرهم العجم؛ بیشتر دانشمندان در اسلام ایرانیان بودند (از تاریخ تمدن جرجی زیدان ج 3 ص 48 ) : عام نادان پریشان روزگار به ز دانشمند ناپرهیزگارسعدی در محافل دانشمندان نشستی زبان از سخن ببستی (گلستان سعدی) دست بر دست میزند که دریغ نشنیدم حدیث دانشمندسعدی نه محقق بود نه دانشمند چارپائی بر او کتابی چندسعدی یاد دارم ز پیر دانشمند تو هم از من بیاد دار این پندسعدی دگر ره عیب شیدایان نخواهم کرد و مسکینان که دانشمند ازین صورت برآرد سر بشیدائی سعدی موبد؛ دانشمند مغان حبر؛ دانشمند جهودان (ترجمان القرآن جرجانی) طرف من الارض؛ دانشمندان جهان (منتهی الارب) قسیس؛ دانشمند ترسایان (ترجمان القرآن جرجانی) (دهار) (منتهی الارب) قسس؛ دانشمندان اُسقف، سُقُف، سُقف؛ دانشمندان ترسایان مراجیح؛ حکیمان و دانشمندان جَبَل؛ مهتر قوم و دانشمند آنها (منتهی الارب ||) فقیه دانشومند: فقها؛ دانشمندان و دانایان بحلال و حرام : و قرار گرفت که عبدالجبار را آنجا برسولی فرستاده آید با دانشمندی و خدمتگارانی که برسم است و دانشمند ابوالحصن قطان از فحول شاگردان قاضی امام صاعد نامزد شد (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 383 ) و دمادم این ملطفه های منهیان، رسول بدرگاه آمد از آن ترکمانان سلجوقی مردی پیری بخاری دانشمند و سخنگوی (تاریخ بیهقی ص 498 ) رسول سلجوقیان را بلشکرگاه آوردند و منزل نیکو دادند، دانشمندی بود بخاری (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 513 ) دانشمند حسن برمکی را نامزد برسولی کرد (تاریخ بیهقی ص 363 ) رسولی رسید از پسران علی تکین اوکا لقب نام وی موسی تکین و دانشمندی سمرقندی (تاریخ بیهقی ص 504 ) دانشمند بوبکر مبشر دبیر را نامزد فرمودند بدین شغل (تاریخ بیهقی ص 528 ) و تو مردی دانشمندی سفر ناکرده نباید که تا بلائی بینی با من سوی نشابور بازگرد (تاریخ بیهقی ص 207 ) مسئله های خلافی رفت سخت مشکل و بوصادق در میان آمد و گوی از همگان بربود چنانکه اقرار دادند این پیران مقدم که چنو دانشمندان ندیده اند (تاریخ بیهقی ص 206 ) امیر دانشمندی را برسولی آنجا فرستاد با دو مرد غوری از آن بوالحسن تا ترجمانی کنند (تاریخ بیهقی) با طایفهء دانشمندان در جامع دمشق بحثی همی کردم (گلستان) مشکلی دارم ز دانشمند مجلس بازپرس توبه فرمایان چرا خود توبه کمتر میکنند حافظ.