ابوعلی

[اَ عَ] (اِخ) عبدالرحیم بن قاضی اشرف ابی الحسن علی بن حسن بن حسن بن احمدبن فرج بن احمد اللخمی العسقلانی المولد المصری الدار المعروف به القاضی الفاضل ملقب به محیی الدین. او وزیر ملک ناصر صلاح الدین و وی را نزد ملک مکانتی عظیم بود و در صنعت انشاء مبرز بود و بر متقدمین خویش تفوق داشت و او را با اکثاری که در انشا دارد در آن غرائبی است. و ابن خلکان گوید: یکی از ثقات و مطلعین از فضلا مرا گفت که اگر مسودات رسائل و تعلیقات او را بر اوراق گرد کنند کمتر از صد مجلد نباشد و در بیشتر آنها جودت وی مشهود است و عماد اصفهانی در کتاب الخریده دربارهء او گوید: رب القلم و البنان و اللسن و اللسان و القریحه الوقاده و البصیره النقاده و البدیهه المعجزه و البدیعه المطرزه و الفضل الذی ماسمع به فی الاوائل ممن لو عاش فی زمانه لتعلق بغباره او جری فی مضماره فهو کالشریعه المحمدیه التی نسخت الشرائع و رسخت بها الصنائع یخترع الافکار و یفترع الابکار و یطلع الانوار و یبدع الازهار و هو ضابط الملک بآرائه و رابط السلک بلالائه ان شاء أنْشأ فی یوم واحد بل فی ساعه واحده ما لو دوّن لکان لاهل الصناعه خیر بضاعه افصح من قس عند فصاحته و ابن قیس فی مقام حصافته و من حاتم و عمرو فی سماحته و حماسته و در تقریظ اطالهء قول کند و ابن خلکان قطعاتی از نظم و نثر او را به نمونه آورده است. ولادت او در جمادی الاَخر سال 529 ه . ق. بشهر عسقلان بود. وی پس از صلاح الدین نزد ملک العزیز و پس از او نزد پسر عزیز منصور تا زمان ملک العادل همان مقام داشت و آنگاه که ملک العادل دیار مصریه بگرفت و بقاهره درآمد قاضی فاضل با وی بود و در شب چهارشنبهء هفدهم ربیع الاَخر به سال 596 ه . ق. به فجأه بدآن شهر درگذشت و فردای آن شب در قرافه الصغری به سفح الجبل المقطم وی را بخاک سپردند. و باز ابن خلکان گوید: چند کرت زیارت قبر او کرده ام و تاریخ وفات او بر رخامی که بر قبر است همان است که آوردیم و رجوع به ترجمهء یوسف بن الخلال در تاریخ ابن خلکان شود.