خوارزمی

[خوا / خا رَ] (اِخ) جمال الدین محمد بن العباس خوارزمی، مکنی به ابوبکر بسال 316 ه ق زاده شد و در 383 ه ق درگذشت او را طبرخزی می گویند زیرا پدر او از خوارزم و مادر او از طبرستان بود او خواهرزادهء ابوجعفربن جریر طبری صاحب تاریخ طبری است، سالی چند در شام اقامت گزید و در نواحی حلب سکنی جست در عصر خود مشارالیه بود و حکایت کنند چون او قصد زیارت صاحب بن عباد را کرد صاحب به ارجان بود و چون خوارزمی بدربار او رفت بیکی از پرده داران گفت صاحب را خبر کن که ادیبی او را رسیده است پرده دار درون رفت و صاحب را آگاهانید صاحب گفت به او بگو من با خود عهد بسته ام که ادیبی را بخود راه ندهم جز آنکه بیست هزار بیت از شاعران عرب بخاطر داشته باشد پرده دار بیرون آمد و ابوبکر را این سخن گفت ابوبکر گفت برو به مولای خود بگو آیا ترا نظر این مقدار شعر رجال است یا شعر نساء پس حاجب بنزد صاحب رفت آنچه شنیده بود گفت صاحب بفراست دریافت که بر در او ابوبکر خوارزمی است او را اذن دخول داد و از آمدنش انبساط و سرور کرد خوارزمی به نیشابور درگذشت او راست: 1- رسائل ابوبکر خوارزمی که بکرات در مطابع مختلف چاپ شده است 2- مفیدالعلوم و مبیدالهموم که آن نیز بچاپ رسیده است (از معجم المطبوعات).