ابوعبدالله

[اَ عَ دِلْ لاه] (اِخ) معصومی اصفهانی محمد بن عبدالله بن احمد. فقیه و حکیم، شاگرد شیخ الرئیس ابوعلی حسین بن سینا. مولد و منشأ او اصفهان است و در جوانی به تحصیل ادب و فقه و علوم عقلیه پرداخت و آنگاه که شیخ الرئیس به اصفهان بود معصومی بخدمت او پیوست و به اکمال حکمت و فلسفه پرداخت و شیخ را برای جودت فکر ابوعبدالله با وی نظر خاص بود چنانکه وقتی گفت معصومی را بامن آن نسبت است که ارسطو را به افلاطون. و بوعلی رسالهء عشق را بنام او کرده است. و ابوعبدالله را کتابی است در اثبات مفارقات و تعدد عقول و افلاک و ترتیب مبدعات. و نیز جواب مسائل ابوریحان بیرونی را شیخ بدو محول کرد و این جواب درجهء فضل مرد را مقیاسی نیکوست. و مرحوم حاج میرزا ابوالفضل ساوجی آن مسائل و نیز اجوبهء آنرا به بهترین اسلوبی ترجمه کرد و در نامهء دانشوران ج 2 از ص 585 تا 604 آورده است. وفات معصومی در اواخر مائهء چهارم بوده است و گفته اند محمود غزنوی وی را بکشت. لکن این گفته بر اساسی نیست.