خبیص

[خَ] (اِخ) نام بلوکی است بشرقی شهر کرمان و در شمال و شرق خبیص کویر لوت و بجانب جنوبش نرماشیر و بم قرار دارد، هوای آن بسیار گرم است و نام جدید آن شهداد میباشد یاقوت در وصف آن آرد: خبیص مدینتی است بکرمان و حصنی صاحب است ابن الفقیه آورده که بداخل خبیص باران نمیبارد و « هبیج » درختان خرما آب آن از قنات و بنابر نقل حمزه خبیص تعریب بارندگی بحوالی آنست بطوری که اگر کسی از دیوار دست بخارج قلعه برآورد دستش تر می شود ولی بدنش که در پشت دیوار است تر نمی گردد و این خود از خوارج عادات است یاقوت در این گفته شک میکند و عهدهء حکایت را بر ابن الفقیه میگذارد رهنی میگوید جانب کرمان را دو سرزمین فراگرفته است قُفص از جانب بحر و خبیص از جانب بر، خبیص انتهای بلاد فهلو و خداوند زبان آنها را مسخ کرده و بلاد آنها را تغییر داده است و بناحیت خبیص خَبق و بَبق است (از معجم البلدان یاقوت حموی) صاحب حدود العالم آرد: شهری است بناحیت کرمان با نعمت بسیار و هوای درست (حدود العالم) مستوفی گوید: خبیص از اقلیم هوایش گرم است و آبش از رود و درو نخل بسیار است « لا » و عرض آن از استواء « صبح » سیم است طولش از جزایر خالدات (نزهه القلوب چ دبیرسیاقی ص 171 ) مؤلف لغتنامه آرد: در آنجا معدن سنگ شیشه هست که برای بلورسازی نهایت خوب است امروز این ناحیه را شهداد نامند رجوع به شهداد شود.