حواله

[حَ لَ] (ع اِ) تمسک و برات و سفته. (ناظم الاطباء). برات که بدائنان دهند. (منتهی الارب) (آنندراج). مشتق است از تحول بمعنی انتقال و در شرع نقل دین و تحول آن است از ذمهء محیل به محال علیه. (تعریفات). || کفالت. (منتهی الارب). || مأموریت. || حبس و قید. || امانت اموال. (ناظم الاطباء). || (مص) گردانیدن نهری بسوی نهر دیگر. (آنندراج) (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). || سپردن. و با لفظ کردن مستعمل. (آنندراج). و با شدن پذیرفتن، دادن و کردن صرف شود. ادای وام وامخواه از وام دار خویش خواستن بکتابت یا بقول. (یادداشت مرحوم دهخدا). و در اصطلاح، عقدی را گویند که بموجب آن طلب شخصی از ذمهء مدیون بذمهء شخص ثالثی منتقل می گردد. مدیون را محیل، طلبکار را محال و شخص ثالث را محال علیه گویند. (از قانون مدنی).
- حواله آوردن.؛
- حواله بردن؛ حواله را بکسی دادن.
- حواله پذیرفتن؛ حواله قبول کردن. احتیال. (زوزنی) :
نپذیرد ز کس حوالهء رزق
که ضماندار رزق یزدان است.خاقانی.
-حواله دادن؛ حواله کردن.
- حواله شدن؛ منتقل شدن. (ناظم الاطباء).
- || معتمد گشتن.
- حواله کردن؛ قوت دادن شخص را که مطالبهء دین کند.
- || بعهده سپردن و سفارش کردن. (ناظم الاطباء) :
نیکی و بدی که در نهاد بشر است
شادی و غمی که در قضا و قدر است
با چرخ مکن حواله کاندر ره عشق(1)
چرخ از تو هزار بار بیچاره تر است.خیام.
نظری بکار من کن که ز دست رفت کارم
بکسم مکن حواله که بجز تو کس ندارم.
عطار.
کردم حواله با کرمت عذر خویش را
خود به که داند از کرمت اعتذار را.
سلمان ساوجی.
- || زدن. (ناظم الاطباء).
- || شمشیربازی کردن. (ناظم الاطباء).
- || قراول رفتن. (ناظم الاطباء).
- حواله گاه؛ جای سپردن حواله. (آنندراج) :
بیرون تر از این حواله گاهی است
کانجا بطریق عجز راهی است.نظامی.
جز آستان توام در جهان پناهی نیست
سرمرا بجز این در حواله گاهی نیست.
حافظ.
- || مقام تفرج که گرداگرد شهر باشد. (ناظم الاطباء).
-امثال: حوالهء روی یخ؛ حوالهء دروغی.
حوالهء سر خرمن؛ مسامحه کردن در پرداخت دین. دست بر سرکردن طلبکار.
(1) - ن ل: عقل