حکیم

[حَ] (اِخ) ابن احوص سغدی، مکنی به ابی حفص. یکی از علمای موسیقی ایران. وی از مردم سغد بود و از آنجا ببغداد شد. و خوارزمی در مفاتیح العلوم گوید: استادی در موسیقی است از مردم سغد و در سال سیصد از هجرت در بغداد آلت موسیقی معروف بشهروز [ ظاهراً؛ شهرود ] را اختراع کرد. - انتهی. و محمد بن قیس رازی در المعجم آورده است: و بعضی گویند که اول شعر پارسی ابوحفص حکیم بن احوص سغدی گفته است از سغد سمرقند و او در صناعت موسیقی دستی تمام داشته است. ابونصر فارابی در کتاب خویش ذکر او آورده است و صورت آلت موسیقاری نام آن شهرود که بعد از بوحفص هیچکس آنرا در عمل نتوانست آورد برکشیده و میگویند او در سنهء ثلثمائه هجری بوده است و شعر که به وی نسبت میکنند این است:
آهوی کوهی در دشت چگونه دودا
یار ندارد بی یار چگونه رودا.
و رجوع به ابوحفص سغدی شود.