حایر
[یِ] (اِخ) موضع قبر حسین بن علی (ع). (معجم البلدان). وجه تسمیهء آنرا حمدالله مستوفی چنین گوید: جهت آنکه چنان که ذکر رفت بعهد متوکل خلیفه آب در او بستند تا خراب شود. آب، حیرت آورد، و زمینی که ضریح حضرت است خشک ماند. عمارت آن مشهد نیز عضدالدولهء فناخسرو دیلمی ساخت و آن موضع نیز شهرچه شده است که دورش هزاروچهارصد گام است و بر ظاهر آن قبر هجدهم جدم حرّ ریاحی است و اول کسی که جان را جهت امیرالمؤمنین حسین فدا کرد و در آن جنگ شهید شد، اوست. از طرف یزید علیه اللعنه و از رسول (ص) مرویست که من زار الحسین لیله النیه غفر الله له السنه. و شب نیه گفته شد که غرّهء شهر رجب است. (نزهه القلوب مقالهء 3 ص32).