حارث
[رِ] (اِخ) ابن نوفل بن حارث بن عبدالمطلب بن هاشم هاشمی قرشی. از صحابه و ولاه و پدر عبدالله ملقب به ببه است. و عبدالله ببه در عهد رسول متولد شد. ابن ابی خیثمه بنقل از مصعب آرد که حارث را صحبت و روایت است. ابن الکلبی گوید که آیهء: «و ما کان الله لیعذبهم و انت فیهم...» (قرآن 8/33) دربارهء حارث بن نوفل نازل شده است. ابن حبّان و زبیربن بکار او را در زمرهء صحابه آرند و گویند از دست پیغمبر(ص) ولایت بعض نواحی مکه یافت و ابوبکر و عمر و عثمان نیز او را در آن کار باقی گذاردند و ابن سعد بنقل از علی بن عیسی بن عبدالله بن الحارث بر گفتهء ابن حبان و زبیربن بکار افزاید که حارث سپس ببصره رفت و در آن جا برای خود خانه ای بساخت و در آخر خلافت عثمان (در حدود سنهء 35 ه . ق.) در همان شهر درگذشت و بنا بگفتهء یکی از خاندان او حارث در زمان معاویه وفات کرده است. عتبی گوید که سعیدبن العاص، آنگاه که والی مدینه بود، پسر خود عمرو را ولایت مکه داد و چون عمرو بمکه آمد کسی جز حارث پیش باز او نرفت. عمرو او را گفت: «یا حار ِما الذی منع قومک ان یلقونی کمالقیتنی؟». حارث گفت: «ما منعهم من ذلک الا ما استقبلتنی به، والله ماکنیتنی و لا اتممت اسمی، و انّ ما انهاک عن التشذر علی اکفائک، فان ذلک لا یرفعک علیهم و لا یضعهم لک.» عمرو گفت: «والله ما اسأت الموعظه، و لا اتهمک علی النصیحه، و ان الذی رأیت منی لخلق». رجوع بعقدالفرید چ محمد سعیدالعریان ج 4 ص 217 والاصابه چ مصر سنهء 1323 ج 1 ص 306 و الاعلام زرکلی شود.