جواد

[جَ] (اِخ) لقب امام محمد بن علی بن موسی الرضابن جعفر علیهم السلام، امام نهم از ائمهء اثناعشر، ملقب به تقی. مولد آن حضرت روز نوزدهم یا روز نیمهء شهر رمضان سال 195 ه . ق. و بمدینه بود. مادرش ام ولد بود و سبیکه نام داشت و امام رضا علیه السلام او را خیزران نامید. امام جواد هنگام رحلت پدر بزرگوارش نه سال داشت و بعضی هفت سال نوشته اند. شهادت وی بسال 220 ه . ق. در خلافت معتصم و به امر او بود و مدفن شریف آن حضرت نزد جدش امام موسی الکاظم معروف و مزار شیعیان است.
در تاریخ کاظمین عباس فیض آمده: امام جواد یگانه فرزندی است که از علی بن موسی الرضا گاه رحلت بازمانده است، تولدش به اختلاف روایات در نوزدهم یا پانزدهم رمضان یا دهم رجب سال 195 ه . ق. در مدینه بوده است، نام مبارکش محمد و مشهورترین القابش تقی و جواد و معروفترینِ کنیت های وی ابوجعفر میباشد. و چون اسم و لقب و کنیه اش با اسم و لقب و کنیهء جد بزرگوارش امام محمد باقر متحد بود برای امتیاز از یکدیگر امام باقر را ابوجعفر اول و این امام را ابوجعفر ثانی خواندند. مراتب علم و فضل و کمال او را احدی انکار نکرده و برای نمونه تنها مباحثهء آن امام با یحیی بن اکثم قاضی القضاه بغداد در حال خردسالی در محضر مأمون خلیفهء عباسی کافیست. در این مجادله توانایی و احاطهء امام بر کلیهء ابواب فقه بخوبی روشن میگردد. در همین مجلس مناظره مأمون دختر خود ام فضل را بعقد او درآورد. تاریخ رحلت آن امام نیز در روایات مختلف روز آخر ذی قعده و پنجم ذی حجه و ششم و پانزدهم همان ماه بسال 220 ه . ق. ضبط شده است. برای امام جواد بعضی چهار پسر و چهار دختر ذکر کرده اند و شیخ مفید در کتاب ارشاد امام را دارای دو پسر و دو دختر بنامهای علی النقی و موسی بن مبرقع و فاطمه و امامه دانسته و در هر حال اعقاب آن حضرت تنها از امام علی النقی و موسی مبرقع میباشند. (تاریخ کاظمین عباس فیض ص70 ببعد).