جنت

[جَنْ نَ] (ع اِ) بستان. (آنندراج) (ناظم الاطباء). بستانی را گویند که درختان آن زمین را پوشیده باشد چه در هر لفظ عربی که جیم و نون باشد معنی خفا و پوشیدگی در آن ملحوظ باشد چنانکه پری را جن گویند از آن نظر که پوشیده است و جنین بمعنی بچه که در شکم پوشیده باشد و جنه بضم جیم بمعنی سپر که مرد را می پوشد. (غیاث اللغات از شرح نصاب مولانا یوسف). || بهشت. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) (مهذب الاسماء). رجوع به جَنّه شود.
- جنت آئین؛ به آئین جنت. چون بهشت :
هر روز شادیی نو بنیاد و رامشی
زین باغ جنت آئین زین کاخ کرخ وار.فرخی.
- جنت آرامگاه؛ که آرامگاهش جنت باشد. بهشت آرامگاه.
- جنتِ افعال؛ (اصطلاح عرفان) در اصطلاح متصوفه بهشت صوری را گویند که عبارت از مطاعم لذیذه و نوشابه های گوارا و مناکح بهیه است که مؤمنان در ازاء اعمال نیک بر طریق ثواب پاداش میبرند، و آنرا جنت اعمال و جنت نفس نیز نامند، چنانچه در اصطلاحات الصوفیهء کمال الدین ابوالغنائم ذکر گردیده است.
- جنتِ خلد؛ بهشت جاوید. (مهذب الاسماء).
- جنت ذات؛ (اصطلاح متصوفه) عبارتست از مشاهدهء جمال احدیت چنانچه در اصطلاحات الصوفیهء کمال الدین ابوالغنائم مسطور است. (کشاف اصطلاحات الفنون).
- جنتِ صفات؛ (اصطلاح متصوفه) عبارتست از بهشت معنوی از تجلیات اسماء و صفات خداوندی و آنرا جنت القلب نیز گویند چنانچه در اصطلاحات الصوفیهء کمال الدین ابوالغنائم بیان کرده.
- جنتِ عَدْن، جنت العَدْن؛ بهشت عدن. بهشت پاینده :
با رنگ و نگار جنت العدنی
با نور و ضیاء لیله القدری.منوچهری.
- جنت مکان؛ جنت آرامگاه.
- جنتِ وراثت؛ (اصطلاح متصوفه) بهشت اخلاق حاصله که در حسن متابعت و پیروی خاتم النبیین صلواه اللهوسلامه علیه بدست آید، باشد، چنانچه در اصطلاحات الصوفیهء کمال الدین ابی الغنائم مذکور است. (کشاف اصطلاحات الفنون).
- جنتِ دربسته؛ بهشت تمام، زیرا که دربست بمعنی تمام آمده و لهذا در دفاتر سلاطین هندوستان دربست بمعنی موضع تمام مستعمل می شود. (آنندراج) :
شد ز دنیا چشم بستن جنت دربسته ام
خط کشیدن بر جهان خط امانی شد مرا.
صائب.
تأثیر فیض جنت دربسته می برد
هر کس گذاشت سر بسر آستان تو.
صائب (از آنندراج).
- جنت مثال؛ بهشت مثال :
کسی که درگه جنت مثال او بگذاشت
حمیم دوزخیان قوت کام او زیبد.
خاقانی.
- جنت نشان؛ بهشت نشان : وصول بمقصد میدان آن بلدهء جنت نشان در نظر همت آن حضرت تنگ نمود... (حبیب السیر ج3).