جحود

[جُ] (ع مص) انکار کردن با علم و دانست. (از منتهی الارب) (قطر المحیط) (آنندراج) (اقرب الموارد). انکار کردن کسی را با دانستن این که حق او است. (از شرح قاموس). انکار. (زوزنی). منکر شدن. (یادداشت مؤلف). نکیر. (منتهی الارب). دیده و دانسته انکار کردن. (صراح و منتخب) (از غیاث اللغات). انکار کردن. (ترجمان تهذیب عادل علامهء جرجانی) (دهار). انکار با علم. مکابره.
|| ناشناختن. (زوزنی) : او را با کفار مکه و صنادید قریش برابری دادن از غایت جحود حق و ظهور عداوت پسرش باشد. (نقض الفضائح ص19). تشبیه کردن این طریقه به گبرگی الاّ جحود محض و انکار صرف نباشد. (نقض الفضائح ص 19). جزای جحود و سزای کفر و کنود او تا ابدالاَبدین بدو میرسانند. (ترجمهء تاریخ یمینی ص259).
جز سه کس که حق ایشان چیره بود
ساحرش گفتند و کاهن از جحود.
(مثنوی چ نیکلسون ج2 ص443).
گر نبودی سحرشان و آن جحود
کی کشیدیشان به فرعون عَنود.(مثنوی).
این صور دارد ز بیصورت وجود
چیست پس بر موجد خویشش جحود.
(مثنوی).
|| کافر شدن. جَحد. (قطر المحیط) (اقرب الموارد). کفر :
چون که یونس از میانشان رفته بود
از جحود و حقد آن قوم عنود.(مثنوی).
|| انکار کردن نعمت و حق منعم ناشناختن. یا اعتراف نکردن بفضل او. (از قطر المحیط) (ذیل اقرب الموارد) :
خوی بد در ذات تو اصلی نبود
کز بد اصلی نیاید جز جحود.(مثنوی).
|| بخیل یافتن کسی را. (از منتهی الارب). بخیل و زفت یافتن کسی را. (شرح قاموس) (قطر المحیط). بخیل و کم خیر یافتن کسی را. (ذیل اقرب الموارد). || تکذیب کردن. (اقرب الموارد) (قطر المحیط). جَحد. (قطر المحیط). || از دست دادن مال. (از ذیل اقرب الموارد). || (اصطلاح نحو) لام زایده ای که پس از کان ناقصهء منفی آید. مانند: ماکان ربک لیهلک القری بِظلم... (قرآن 11 / 117).
- خشم و جحود برآمدن از کسی؛ برانگیخته شدن غضب و انکار و تکذیب و دشمنی و حقد وی :
از بغل او نیز طوماری نمود
تا برآمد هر دو را خشم و جحود.مولوی.
- خشم و جحود داشتن بر کسی؛ غضب و کینه و دشمنی و انکار و تکذیب داشتن بر وی :
جغد را ویرانه باشد زاد و بود
هستشان بر باز از آن خشم و جحود.
(مثنوی).