جستجوی واژه در لغت‌نامه دهخدا
جستجوی معنی واژه شاپور: (تعداد کل: 39)
شاپور
(اِ مرکب) پسر شاه. مرکب از شاه و پور. در پهلوی شاه پوهر. (حاشیهء برهان قاطع چ معین). رجوع به شاهپور شود.
شاپور
(اِخ) نام مصوری که واسطه بود میان شیرین و خسرو. (برهان قاطع) :
ندیمی خاص بودش(1) نام شاپور
جهان گشته ز مغرب تا لهاور
ز نقاشی به مانی مژده داده
بر سامی در اقلیدس گشاده
قلمزن چابکی صورتگری چست
که بی کلک از خیالش نقش میرست.
نظامی (خسرو و شیرین چ 2 وحید ص48).
رجوع به حاشیهء برهان...
ندیمی خاص بودش(1) نام شاپور
جهان گشته ز مغرب تا لهاور
ز نقاشی به مانی مژده داده
بر سامی در اقلیدس گشاده
قلمزن چابکی صورتگری چست
که بی کلک از خیالش نقش میرست.
نظامی (خسرو و شیرین چ 2 وحید ص48).
رجوع به حاشیهء برهان...
شاپور
(اِخ) (در داستانها) نام یکی از اعیان مملکت فریدون. (ناظم الاطباء) : نیشابور از ناحیت ابر شهر است به خراسان. و آن را بنا شاپور سپهبد کرده ست بگاه افریدون و در آن خلاف است، توان بود که زیادتِ عمارت کرده. (مجمل التواریخ و القصص ص 64).رجوع به شاپور نستوه...
شاپور
(اِخ) پهلوان ایرانی زمان کیکاوس و کیخسرو. (فهرست ولف) :
چو بهرام و چون زنگهء شاوران
چو گیو و چو شاپور و گندآوران.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج3 ص608).
چو طوس و چو گودرز و گیو دلیر
چو شاپور و فرهاد و بهرام شیر.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج3 ص681).
چو شیدوش و فرهاد و گرگین و...
چو بهرام و چون زنگهء شاوران
چو گیو و چو شاپور و گندآوران.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج3 ص608).
چو طوس و چو گودرز و گیو دلیر
چو شاپور و فرهاد و بهرام شیر.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج3 ص681).
چو شیدوش و فرهاد و گرگین و...
شاپور
(اِخ) پهلوان ایرانی زمان خسرو پرویز. (فهرست ولف) :
چو گردوی و شاپور و چون اندیان
سپهدار ارمینیه رادمان.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج9 ص2682).
چو خراد برزین و گستهم شیر
چو شاپور و چون اندیان دلیر
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج9 ص2707).
چو گردوی و شاپور و چون اندیان
سپهدار ارمینیه رادمان.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج9 ص2682).
چو خراد برزین و گستهم شیر
چو شاپور و چون اندیان دلیر
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج9 ص2707).
شاپور
(اِخ) نام پدر یزدانداد یکی از مؤلفان مستقیم شاهنامهء منثور. رجوع به یزدانداد و مزدیسنا تألیف دکتر معین چ 1 ص 386 شود.
شاپور
(اِخ) موبد زمان پادشاهی انوشیروان. (فهرست ولف) :
سر موبدان و ردان اردشیر
چو شاپور و چون یزدگرد دبیر.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج8 ص2391).
ابا موبد موبدان اردشیر
چو شاپور و چون یزدگرد دبیر.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج8 ص2416).
سر موبدان و ردان اردشیر
چو شاپور و چون یزدگرد دبیر.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج8 ص2391).
ابا موبد موبدان اردشیر
چو شاپور و چون یزدگرد دبیر.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج8 ص2416).
شاپور
(اِخ) رازی. یکی از دو تن مقتدرترین نجبای ایران در زمان پادشاهی پیروز یزدگرد ساسانی. ایران سپاهبد و سپاهبد سواد در زمان پادشاهی قباد پسر پیروز. (فهرست ولف): در زمان پیروز مقتدرترین نجبای ایران دو تن بودند، یکی زرمهر یا سوخرا(1) از خانوادهء بزرگ قارن، که اصلاً شیرازی و حکمران...
شاپور
(اِخ) (زردشتی) نام یکی از زردشتیان که در دیوان کاتبی نیشابوری شاعر قرن نهم از او نام برده شده. رجوع به از سعدی تا جامی ص 550 و فهرست اعلام آن کتاب شود.
شاپور
(اِخ) (کشیش) نام کشیشی در زمان پادشاهی یزدگرد اول ساسانی. وی یکی از نجبا را که موسوم به آذرفرنبغ بود بدین عیسوی درآورد تا از مرضی که داشت شفا یابد. آذرفرنبغ آن کشیش را دعوت کرد که بقریهء او آمده کلیسائی در آنجا بنا کند. شاپور قبلا قبالهء مالکیت محل...
شاپور
(اِخ) آقا... از اکابر طهران من اعمال ری است و همشیرزادهء ملا امیدی. و جعفرخان که در هند کمال اعتبار داشت همشیره زادهء آقا شاپور است. در فن قصیده کمال دست دارد. بعنوان تجارت به هندوستان رفته اسبابی بهمرسانیده به ایران آمد. موزونان بعضی توقع ها ازاو داشتند چون بفعل...
شاپور
(اِخ) مولانا... از شعرای صاحب دیوان کاشان است. این مطلع از اوست :
طریق ماهرخان غیر بیوفائی نیست
خوشا کسی که به این قومش آشنائی نیست
(تحفهء سامی چ وحید دستگردی ص155).
طریق ماهرخان غیر بیوفائی نیست
خوشا کسی که به این قومش آشنائی نیست
(تحفهء سامی چ وحید دستگردی ص155).
شاپور
(اِخ) (برج...) عسکر مکرم است که در قرن چهارم شهری بود بر دو جانب نهر مسرقان و جانب غربی آن بزرگتر بود و بوسیلهء دو جسر بزرگ که از قایقهای بهم بسته تعبیه شده بود بجانب دیگر اتصال داشت. شهر دارای بازاری باشکوه بود که با مسجد جامع هر دو...
شاپور
(اِخ) شهر... نام یکی از دهستانهای چهارگانهء بخش مرکزی شهرستان کازرون است. حدود و مشخصات آن به قرار زیر است: از شمال ارتفاعات چنار شاهیجان و سلبیز و نودان، از جنوب کوه کمارج و دهستان حومه، از خاور ارتفاعات دوان، از باختر ارتفاعات ناحیهء ماهور و میلاتی. موقعیت آن جلگه...
شاپور
(اِخ) نهر... نام نهری در ولایات غندیجان فارس. (نزهه القلوب، مقالهء سوم ص 225). از وسط دهستان شاپور میگذرد. رجوع به فرهنگ جغرافیایی ج 7 و شاپور (شهر) شود.
شاپور
(اِخ) ابن ادران بن اشک. در مجمل التواریخ و القصص (ص 32) از پادشاهان سلسلهء اشکانی شمرده شده که با واقعیت تاریخی وفق نمیدهد(1). در جای دیگر همین کتاب (ص 58) از او بنام شاپوربن اشک یاد گشته و پادشاهی وی شصت سال ذکر گردیده است. ظاهراً (ادران) مصحف (اردوان)...
شاپور
(اِخ) ابن اردشیر. نام دومین پادشاه سلسلهء ساسانی. معروف به شاپور اول است. داستان تولد او از دختر اردوان آخرین پادشاه سلسلهء اشکانی در شاهنامه و کتب تاریخ آمده است. حمدالله مستوفی این داستان را چنین روایت کرده است: (اردشیر) دختر (اردوان) را زن کرد. دختر بفریب برادر، اردشیر را...
شاپور
(اِخ) ابن اشک. «شاپوربن اشک، از جمله اشکانیان وی بوده است که بسیج غزو کرد و او پسر اذران بن اشغان بود، و در عهد [ او ] عیسی علیه السلام ظاهر شد و پس شاپور بروم رفت و غزا کرد و انطیخس سوم پادشاه روم بود بعد از اسکندر....
شاپور
(اِخ) ابن بابک. نام پسر بابک و برادر اردشیر و نوهء ساسان که چون بابک از قصد پسر خود اردشیر که مایل بود پادشاه سرتاسر ایالت پارس شود هراسان گشت، نامه بحضور شاهنشاه اردوان (ارتبان پنجم). نوشت و رخصت طلبید که تاج گوچیهر (از سلسلهء بازرنگیان) را بسر فرزند ارشد...
شاپور
(اِخ) ابن بهرام. در زمان قباد اول (نهایه ص 226) دارای مقام ایران سپاهبذ بوده است. (ایران در زمان ساسانیان ص 151). و رجوع به شاپور (رازی) شود.
قافیه‌یاب برای اندروید
با خرید نسخه اندرویدی قافیه‌یاب از فروشگاه‌های زیر از این پروژه حمایت کنید:
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
نرم‌افزار فرهنگ عروضی
گنجور
گنجور مجموعه‌ای ارزشمند از سروده‌ها و سخن‌رانی‌های شاعران پارسی‌گوی است که به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفته است. برای مشاهده وب‌سایت گنجور اینجا کلیک کنید.
دریای سخن
نرم‌افزار دریای سخن کتابخانه‌ای بزرگ و ارزشمند از اشعار و سخنان شاعران گرانقدر ادب فارسی است که به حضور دوستداران شعر و ادب تقدیم می‌داریم.